Şweýsariýa neşe serişdelerini kanunlaşdyrýan Europeewropada bir ýurda öwrüler

Golaýda Şweýsariýanyň parlament komiteti Şweýsariýada ýaşaýan 18 ýaşdan uly her bir adama neşe ösdürip ýetişdirmäge, satyn almaga, eýeçilik etmäge we iýmäge we öýde üç sany kenebi ösümligini şahsy sarp etmek üçin ösdürip ýetişdirmäge mümkinçilik berýän dynç alyş mariuany kanunlaşdyrmak baradaky kanun taslamasyny teklip etdi. Teklip 14 ses, 9 ses garşy we 2 ses bermekden saklandy.

Häzirki wagtda az mukdarda neşe saklamak Şweýsariýada 2012-nji ýyldan bäri jenaýat işi bolmasa-da, dynç alyş kenebini ösdürip ýetişdirmek, satmak we lukmançylyk däl maksatlar üçin ulanmak henizem bikanun we jerime salynýar.
2022-nji ýylda Şweýsariýa düzgünleşdirilen lukmançylyk kenebi programmasyny tassyklady, ýöne dynç almaga rugsat bermeýär we kenewiň tetrahidrokannabinol (THC) düzümi 1% -den az bolmaly.
2023-nji ýylda Şweýsariýa käbir adamlara kanuny satyn almaga we iýmäge mümkinçilik berýän gysga möhletli ulularyň kenebi synag programmasyny başlatdy. Şeýle-de bolsa, ulanyjylaryň köpüsi üçin neşe satyn almak we iýmek henizem bikanun.
2025-nji ýylyň 14-nji fewralyna çenli Şweýsariýa Parlamentiniň aşaky palatasynyň Saglyk komiteti bikanun neşe bazaryny çäklendirmek, jemgyýetiň saglygyny goramak we girdeji gazanmaýan söwda çarçuwasyny döretmek maksady bilen 14 ses goldamak, 9 ses bermek we 2 ses bermek bilen neşe serişdelerini kanunlaşdyrmak baradaky kanuny kabul etdi. Ondan soň hakyky kanun Şweýsariýa mejlisiniň iki palatasy tarapyndan taýýarlanar we tassyklanar we Şweýsariýanyň gönüden-göni demokratik ulgamyna esaslanýan referendum geçirilmegi ähtimal.

Şweýsariýadaky bu kanun taslamasynyň dynç alyş mariuanyň satuwyny döwletiň monopoliýasy astynda goýjakdygyny we hususy kärhanalara degişli bazar işlerine gatnaşmagyny gadagan etjekdigini bellemelidiris. Kanuny dynç alyş mariuana önümleri degişli iş ygtyýarnamalary bolan fiziki dükanlarda, şeýle hem döwlet tarapyndan tassyklanan onlaýn dükanda satylar. Satuw girdejisi zyýany azaltmak, neşe serişdelerini bejermek hyzmatlaryny bermek we lukmançylyk ätiýaçlandyryşynyň çykdajylaryny tygşytlamak üçin ulanylar.
Şweýsariýadaky bu model, Kanadanyň we ABŞ-nyň täjirçilik ulgamlaryndan tapawutlanar, bu ýerde hususy kärhanalar kanuny kenebi bazarynda erkin ösüp we işledip bilerler, Şweýsariýa bolsa döwlet tarapyndan doly gözegçilikde saklanýan we hususy maýa goýumlaryny çäklendirýän bazary döretdi.
Şeýle hem kanun taslamasy, bitarap gaplamalary, görnükli duýduryş belliklerini we çagalaryň howpsuz gaplamalaryny öz içine alýan kenew önümlerine berk hil gözegçiligini talap edýär. Dynç alyş mariuana bilen baglanyşykly mahabatlar diňe bir neşe önümlerini däl, eýsem tohumlary, şahalary we çilim gap-gaçlaryny hem öz içine alýar. Salgyt salmak THC mazmunyna görä kesgitlener we has ýokary THC mazmuny bolan önümlere has köp salgyt salynar.
Şweýsariýada dynç alyş mariuany kanunlaşdyrmak baradaky kanun taslamasy tutuş ýurt boýunça ses bermek bilen kabul edilse we netijede kanuna öwrülse, Şweýsariýa dynç alyş mariuany kanunlaşdyran dördünji Europeanewropa döwleti bolar, bu Europeewropada mariuany kanunlaşdyrmakda möhüm ädimdir.

Mundan ozal, Malta 2021-nji ýylda EUB-ne agza ilkinji döwlet bolup, şahsy peýdalanmak üçin dynç alyş kenebini kanunlaşdyrdy we kenebir jemgyýetçilik klublaryny döretdi; 2023-nji ýylda Lýuksemburg neşäni şahsy peýdalanmak üçin kanunlaşdyrar; 2024-nji ýylda Germaniýa şahsy peýdalanmak üçin kenebi kanunlaşdyran üçünji Europeanewropa döwleti boldy we Maltada meňzeş bir kenevir sosial klubyny döretdi. Mundan başga-da, Germaniýa neşe serişdelerini gözegçilik astyndaky maddalardan aýyrdy, lukmançylyk taýdan peýdalanmagy erkinleşdirdi we daşary ýurt maýa goýumlaryny özüne çekdi.